Monosodyum Glutamatın Sağlık Üzerine Etkisi

Monosodyum Glutamat Nedir

Monosodyum glutamat (E 621), et ve ürünlerinde daha çok bulunan aminoasitlerden biri olan 

glutamik asitin sodyum tuzudur.

4 temel tat olan tatlı, tuzlu, ekşi ve acı dışında gıdaya 5. temel tat olan umami aromasını 

vererek ürünün lezzet özelliklerini güçlendirmekte insanlarda daha sık yeme isteğini 

uyandırmaktadır.

Gıda Katkı Maddesi Tanımı ve Sağlık Üzerine Etkisi 

Gıda katkı maddeleri gıdaların mikrobiyolojik bozulmalarını engellemek, dayanıklılığını ve raf 

ömrünü uzatmak, besleyici değerini artırmak ve korumak, renk, görünüş, lezzet, koku gibi 

duyusal özellikleri düzeltmek gibi birçok amaçla kullanılmaktadır.

Gıda katkı maddelerindeki olumsuzluklar, katılmasına izin verilen katkı maddesinin mevzuata 

uygun olarak kullanılmaması, düzenli bir şekilde kontrol edilmemesi, üretici bilincinin 

oluşmaması ve risk değerlendirilmelerinin yapılmaması sonucu gıda katkı maddeleri 

vücudumuz için zararlı hale gelip sağlığımızı bozmaktadır.

Monosodyum Glutamatın Sağlık Üzerine Etkisi

Monosodyum glutamat beyni uyararak lezzet algısını artırıcı bir etki göstermektedir ve iştah 

artışına sebep olmaktadır. Mono sodyum glutamatın vücuda alımı ile baş ağrısı, solunum 

bozukluğu, astım, hipertansiyon ve nefes darlığı gibi rahatsızlıkların oluşmasına sebep 

olmaktadır.

Monosodyum Glutamat Ve Astım İlişkisi

Astım uyaranların çeşitli havayolu inflamasyonu, geri dönüşümlü solunum yolu tıkanıklığı, 

öksürük spazmlar ve artmış hava yolu aşırı duyarlılığı ile karakterize kronik bir solunum 

hastalığıdır.

Monosodyum glutamat (MSG) ve astım arasındaki olası ilişki ilk 1981 yılında Allen ve Baker 

tarafından araştırılmıştır. Bir çalışmada yemeklerinde MSG kullanan çin lokantasında yemek 

yiyen iki sağlıklı yetişkin  bireylerin yemek yedikten 12 saat sonra ikisinde’de astım ataklarının 

başladığı belirtilmiştir.

Schwartzstein ve ark. yaptığı bir çalışmaya göre  12 hastaya ağız yoluyla 1,5 g monosodyum 

glutamat verilmiş. Verildikten 4 saat sonra hastalarda bronkospazm (Bronş ve bronşçukların 

kasılması) geliştiği gözlenmiştir

Bazı hastalarda migren ataklarına sebep olan etkenler vardır bunlardan biride monosodyum 

glutamattır.

Monosodyum Glutamat Ve Tansiyon İlişkisi

Yeni doğan bebekler üzerinde yapılan bir çalışmada bebeklerin mamalarına Monosodyum 

glutamat katılması bebeklerde hipertansiyon riskini artırmaktadır.

Monosodyum içeren yiyecekler ile beslenen ratlar da tansiyonun stabil olmadığı gözlenmiş ve 

buna bağlı olarak ratlar da migren atakları oluşmaktadır.

Ratlar üzerinde yapılan bir çalışmada yeni doğan erkek ratlara 4 mg/kg monosodyum glutamat 

verilmiş ve 90 gün sonra ratların arter basıncında artış olduğu gözlenmiştir.

Monosodyum Glutamat Ve Obezite ilişkisi

Obezite başta kalp hastalığı ve inme, hipertansiyon, diyabet gibi birçok hastalığa yakalanma 

riskini artırıyor.

MSG merkezi sinir sistemi üzerine etkisi  yüksek bir gıda katkı maddesidir. MSG nöronları 

uyararak iştahı artırarak daha fazla yemek yemeğe isteği oluşturmaktadır.

MSG’nin hormonlarımız üzerinde etkisi net bir şekilde biliniyor leptin hormonunu inhibe 

ederek tokluk mekanizmamızı bozan monosodyum glutamat bizi daha fazla yemek yemeye 

sevk etmektedir. Bu durumun olumsuz sonucu ise obezitedir.

Ratlarda yapılan bir çalışmada on altı haftalık olan ratlara oral yoldan verilen monosodyum 

glutamat sonrası ratların vücutlarında yağ birikimi, hiperglisemi ve insülin direncinin geliştiği 

rapor edilmiştir. Monosodyum glutamatın Obezite / insülin direnci rahatsızlıkları üzerine 

vasküler fonksiyonu bozucu bir etkisi olduğu rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamat ve Uyku Bozukluğu Arasındaki İlişki

Uyku bozukluğu (SDB) solunum obstrüktif uyku apnesi (OSA), santral uyku apnesi ve 

periyodik solunum, uyku sırasında meydana gelen anormallikleri, nefes alma sıkıntısı gibi bir 

dizi sorunları kapsar.

Normal vücut ağırlığında sahip olup monosodyum glutamat alanlar ile şişman olup 

monosodyum glutamat alan bireyler arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Şişman 

bireylerin monosodyum glutamat alması sonucu horlama ve uykuda solunum bozukluğu gibi 

rahatsızlıklara yakalanma riski daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Çin’de yapılan bir araştırmada çin lokantalarında kullanılan monosodyum glutamatın erkek ve 

bayanlarda gece uykuya dalamama ve uyku sırasında nefes darlığı geliştiği gözlenmiştir. Uyku 

bozukluğuna sebebiyet veren MSG dozunun bir etkisi olmadığı rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamatın Karaciğer Ve Böbrek İle İlişkisi

Yapılan araştırmalara göre farelere günlük ‘lık bir dozda verilen monosodyum glutamat 

karaciğer ve böbrek için toksik etki yaratmaktadır.                                               

Ratlara 4 mg/kg monosodyum glutamat verildikten 15 dakika sonrası biyokimyasal analize 

bakıldığında ALT ve AST’nin yüksek seviyelerde olduğu saptanmıştır.

Ratlar üzerinde yapılan başka bir çalışmada monosodyum glutamatın ratlarda karaciğer 

yağlanmasına sebebiyet verdiği ve karaciğer kanseri riskini artırdığı gözlenmiştir.

Ratlara verilen  monosodyum glutamat  ratlarda böbrek hasarına sebep olduğu ve glomerüler 

filtrasyon hızında düşüş gerçekleştiği rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamatın Güvenli Alım Düzeyinin Değerlendirilmesi

Monosodyum glutamata hassasiyet kişiden kişiye değişmektedir. Bu konuda yapılan bilimsel 

araştırmalara MSG’a olumsuz reaksiyon gösterenlerin oranı  %2-25 arasındadır.

Günlük tüketilmesi önerilen monosodyum glutamat miktarı (ADI) 0,15 g/kg olarak 

saptanmıştır.Yapılan çarpıcı bir araştırma ise bebeklerin mamalarına katılan %0,5 oranında 

monosodyum  glutamat bebeklerin mamalarını daha severek yediği saptanmıştır.

Bu konuda yapılan çalışmalar sonucu on iki haftadan küçük bebeklerin mamalarında 

monosodyum glutamat kullanımı önerilmemektedir.